سرور (Server) در دنیای دیجیتالی امروز، همه جا شنیده می‌شود، خصوصا در مکالمه‌های دنیای فناوری. برای بسیار از ما، این سوال پیش می‌آید که سرور چیست و چرا جزء حیاتی عصر مدرن محسوب می‌شود؟ در این راهنمای جامع از بخش آموزش سرور، توضیح واضح و قابل فهمی‌ درباره انواع سرور اینترنت و کاربرد آن‌ها و تفاوت ‌آن‌ها و راهنمایی برای بهترین خرید به شما ارائه می‌دهیم.
تاریخچه سرور

سرورها نقش مهمی در تکامل دنیای دیجیتال داشته‌اند. اولین سرورها در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ به دنیای ما وارد شدند. ابتدا با ظهور کامپیوترهای شخصی، سرورهای فایل برای اشتراک‌گذاری داده‌ها در شبکه‌های محلی مورد استفاده قرار گرفتند. سپس تولد اینترنت، انواع سرورهای وب را به ارمغان آورد و میزبانی و دسترسی جهانی وب‌سایت‌ها را امکان پذیر کرد. پس از مدتی، سرورهای اپلیکیشن و انواع سرور دیتابیس، مسیر رشد دیجیتال را هموار کردند.
اولین سرور در اینترنت دارای اهمیت تاریخی است. کامپیوتر NeXT تیم برنرز لی به عنوان این سرور پیشگام در سال ۱۹۹۱ عمل کرد. این کامپیوتر در آزمایشگاه Cern، میزبان اولین وب‌سایت شبکه جهانی وب بود. امروزه، سرورها هم‌مسیر با با پیشرفت‌های فناوری، خدمات متنوعی ازجمله محاسبات ابری و محاسبات لبه‌ای (Edge Computing) ارائه می‌دهند. این خدمات، منجر به توسعه راه‌حل‌های مقیاس‌پذیر و کارآمدی می‌شود که در شکل‌های گوناگون از اجرای الگوریتم‌های هوش مصنوعی گرفته تا تامین انرژی دستگاه‌های اینترنت اشیا آن‌ها را می‌بینیم.
مفهوم Server چیست؟

بیایید مفهوم سرور را به زبان ساده و روزمره تجزیه کنیم. در یک مثال ساده، سرور مانند کتابدار اینترنتی است. درست همانطور که یک کتابدار کتاب‌هایی را برای دسترسی کاربران ذخیره و سازماندهی می‌کند، سرور نیز اطلاعات دیجیتالی را برای دسترسی دستگاه‌های شما ذخیره و مدیریت می‌کند.
تصور کنید وارد یک کتابخانه می‌شوید و به دنبال کتاب خاصی می‌گردید. کتابدار با آگاهی از فهرست کتابخانه و محل قرارگیری هر کتاب، آن‌ را برای شما پیدا می‌کند. یک سرور اینترنت نیز به درخواست‌های دیجیتالی شما پاسخ می‌دهد، چه بارگذاری یک صفحه وب باشد یا ارسال ایمیل یا پخش ویدئو.
سرور (Server) اساسا یک کامپیوتر بسیار قدرتمند است. این ساز و کار به گونه‌ای طراحی شده که قابل اعتماد، سریع و در دسترس ۲۴ ساعته باشد. بنابراین می‌تواند به طور کارآمد به چندین کاربر یا دستگاه به طور همزمان سرویس دهد. سرورها انواع مختلف محتوا مانند صفحات وب، اسناد، ویدئوها و موارد دیگر را ذخیره و ارائه کرده و آن را به بخشی از تجربیات آنلاین‌ما تبدیل می‌کند.
سرور چگونه کار می‌کند؟

اکنون که به‌طور کلی می‌دانیم server چیست و چه کاربردهایی دارد، بیایید نحوه عملکرد آن را بررسی کنیم. سرورها بر اساس یک اصل اساسی به نام «مدل کلاینت-سرور» ( Client-Server Model) عمل می‌کنند. این مدل را به عنوان یک مکالمه بین دو طرف تصور کنید: شما (مشتری) و سرور. در تعریف سرور با مدل، چند اتفاق رخ می‌دهد.
اگر پس از آشنایی با مفهوم اولیه، اکنون این سوال را دارید که کار سرور چیست و چطور به کاربر خدمات می‌دهد، ابتدا مفهوم درخواست و پاسخ (برای هر کاری مثلا خرید یا سوال پرسیدن) را فرض کنید و ادامه مطلب را بخوانید.
۱. درخواست و پاسخ (Request and Response)

وقتی آدرس یک‌ وب‌سایت را در مرورگر خود تایپ می‌کنید یا ایمیلی ارسال می‌کنید، دستگاه شما به عنوان کلاینت یا مشتری عمل می‌کند. با ارسال یک درخواست، مکالمه با سرور اینترنت را آغاز می‌کند. این درخواست را به عنوان یک سوال یا درخواست اطلاعات خاص در نظر بگیرید.
۲. نقش سرور

سرور، درخواست شما را دریافت و پردازش می‌کند. می‌داند که اطلاعات درخواستی را در مجموعه بزرگ اطلاعات و داده‌های خود کجا پیدا کند.
۳. تحویل

شاید مهم‌ترین بخش پاسخ به سوال کار سرور چیست، در این فرایند باشد. هنگامی‌که سرور اینترنت داده‌های درخواستی را پیدا می‌کند، با ارسال آن به دستگاه شما پاسخ می‌دهد. این پاسخ می‌تواند یک صفحه وب، یک ایمیل، یک فایل ویدیویی یا هر محتوای دیجیتال دیگری باشد.
۴. نمایش

سپس دستگاه شما داده‌های دریافتی را نمایش می‌دهد. درنتیجه شما می‌توانید داده‌ها را بخوانید، تماشا کنید یا با آن‌ها تعامل داشته باشید. کل این فرایند در عرض چند ثانیه اتفاق می‌افتد.

به عنوان مثال، روند پخش یک فیلم در تلویزیون هوشمند خود را در نظر بگیرید. وقتی فیلمی‌ را انتخاب می‌کنید، تلویزیون شما به مشتری تبدیل می‌شود و درخواستی را به سرور فیلم ارسال می‌کند. سرور، مانند یک اپراتور ماهر، فیلم را در همان لحظه پیدا و به تلویزیون شما ارسال می‌کند.
اما سرورها فقط به فیلم‌ها و صفحات وب محدود نمی‌شوند. آن‌ها زیرساخت خدمات دیجیتال بی‌شماری، از بانکداری آنلاین گرفته تا شبکه‌های اجتماعی را تقویت می‌کنند و تضمین می‌کنند که با هر کلیک، لمس یا هر فعالیت دیگر شما در اینترنت، اطلاعات درست دریافت می‌کنید.
سرور را می‌توان قلب تپنده دنیای اینترنت دانست. انواع سرور، کامپیوترهای فیزیکی یا مجازی هستند که برای خدمت‌رسانی هرچه بیشتر شامل ذخیره، پردازش و ارائه اطلاعات در سرویس‌های آنلاین از وب‌سایت و وب اپلیکیشن تا سرویس ایمیل و بازی، بهینه‌سازی شده‌اند.